Trong bối cảnh điện toán lượng tử đang tiến gần hơn đến thực tế (được dự báo có thể đe dọa các thuật toán mật mã hiện nay vào thập kỷ 2030), các nền tảng blockchain thế hệ mới như Solana và Aptos đã có những bước đi cụ thể để nâng cao khả năng bảo mật "hậu lượng tử" (Post-Quantum Cryptography - PQC).
Dưới đây là chi tiết các biện pháp mà hai hệ sinh thái này đang thực hiện:
1. Solana: Thử nghiệm thực tế và "Két sắt" bảo mật:
Solana hiện là một trong những mạng lưới đi đầu trong việc triển khai các giải pháp chống lượng tử ngay từ cấp độ hạ tầng.
Triển khai chữ ký hậu lượng tử trên Testnet (12/2025): Solana Foundation đã hợp tác với công ty bảo mật Project Eleven để triển khai một mạng thử nghiệm (testnet) sử dụng các chữ ký số kháng lượng tử. Thử nghiệm này chứng minh rằng các giao dịch kháng lượng tử có thể hoạt động ổn định trên cấu trúc hiệu suất cao của Solana mà không làm giảm tốc độ xử lý.
Winternitz Vaults (Tính năng tùy chọn): Ngay từ đầu năm 2025, các nhà phát triển đã giới thiệu giải pháp Winternitz Vault. Đây là một loại ví sử dụng hệ thống chữ ký dựa trên hàm băm (hash-based signatures) tiên tiến.
- Cơ chế: Tạo ra các cặp khóa mới cho mỗi giao dịch, khiến máy tính lượng tử cực kỳ khó khăn trong việc dò tìm khóa cá nhân từ khóa công khai đã lộ diện.
- Lựa chọn người dùng: Hiện tại đây là tính năng tùy chọn, cho phép những người dùng sở hữu tài sản lớn có thể chủ động chuyển tiền vào "két" này để phòng thủ sớm.
2. Aptos: Linh hoạt hóa cấu trúc chữ ký:
Aptos tiếp cận theo hướng thay đổi từ trong lõi giao thức để thích ứng nhanh với các tiêu chuẩn bảo mật mới.
Đề xuất chữ ký hậu lượng tử tùy chọn: Thông qua các cuộc bỏ phiếu quản trị (Governance), Aptos đã đề xuất tích hợp thêm các phương án chữ ký hậu lượng tử dưới dạng tùy chọn. Điều này cho phép mạng lưới hỗ trợ song song cả thuật toán truyền thống (để tối ưu tốc độ hiện tại) và thuật toán kháng lượng tử (để đảm bảo an toàn tuyệt đối).
Tận dụng ngôn ngữ Move: Nhờ cấu trúc linh hoạt của ngôn ngữ lập trình Move, Aptos dễ dàng cập nhật các thư viện mật mã mới mà không cần thực hiện những đợt Hard Fork (chia tách mạng) phức tạp. Các nhà phát triển có thể tích hợp các hàm băm kháng va chạm cao (như Keccak256 hoặc SHA3-256) trực tiếp vào các hợp đồng thông minh.
Tại sao các Blockchain phải "vội vàng" như vậy?
Dù máy tính lượng tử chưa hoàn thiện, rủi ro "Harvest Now, Decrypt Later" (Thu thập ngay, giải mã sau) đang hiện hữu. Kẻ tấn công có thể lưu trữ dữ liệu giao dịch mã hóa của ngày hôm nay và chờ đợi đến khi có máy tính lượng tử trong tương lai để giải mã và lấy khóa cá nhân.
Độ an toàn: Dễ bị bẻ gãy bởi thuật toán Shor. Kháng được cả máy tính truyền thống và lượng tử.
Kích thước chữ ký: Nhỏ, tối ưu dung lượng. Lớn hơn, đòi hỏi băng thông mạng cao hơn.
Tốc độ xử lý: Rất nhanh. Đang được tối ưu hóa (Solana đã chứng minh khả năng xử lý nhanh).
Nội dung mang tính thông tin và phân tích, không phải lời khuyên chiến lượt đầu tư.
